اسامی و نام های 6 فرشته در قرآن کریم آمده است که در اینجا به آنها اشاره می کنیم:
1. جبریل؛ این کلمه در زبان عبری «گبریل» به معنای قهرمان و مرد خدا است. وی از فرشتگان بزرگ الهی است که نام او سه بار در قرآن کریم آمده است. (بقره، آیه98 و99 و تحریم، آیه4) البته در آیه هایی هم بی آن که به صراحت نام او را ذکر کند به او اشاره دارد؛ مانند: تکویر، آیه19؛ مریم، آیه17. در فارسی جبرئیل نوشته می شود. وی فرشته وحی است که آیات قرآن را بر پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله را می آورد.
2. میکال؛ این کلمه غیر عربی و غیر منصرف است. این کلمه یک بار در قرآن کریم (بقره، آیه99) آمده است و به صورت میکائیل و میکاییل نیز تلفظ می شود. و فرشته روزی است.
3. مالک؛ نام فرشته ای که گماشته بر جهنم است و به اذن خدای متعال داخل و خارج کردن جهنمیان به دست اوست در سوره زخرف آیه77 در این باره می فرماید:«وَنادَوْا یا مالِکُ لِیَقْضِ عَلَیْنا رَبُّکَ قالَ إِنَّکُمْ ماکِثُونَ»
4. روح؛ این کلمه 25 بار در قرآن کریم تکرار شده است که مراد از آن، فرشته و غیر فرشته است. مانند این آیه ها: «یُنَزِّلُ الْمَلائِکَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ» «نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِینُ» «یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلائِکَةُ صَفًّا»
در روایتی که از امام صادق علیه السلام نقل کرده اند آن حضرت می فرماید: روح فرشته ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل. در روایتی از ابن عباس نقل کرده اند که منظور از روح فرشته بزرگی از فرشتگان است.
5. هاروت؛
6. ماروت؛ این دو کلمه در آیه102 سوره بقره آمده است (وَما أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ بِبابِلَ هارُوتَ وَمارُوتَ) اینها دو فرشته هایی هستند که خدای متعال به شهر بابل فرستاد که به مردم شهر مطالبی آموختند و مردم از آن آموخته ها در راه ناصحصح استفاده کردند.
7. ملک الموت: یا همان عزرائیل که در قرآن آمده است.
8. اسرافیل: نام او در قرآن صریح نیامده است. ولی او همان کسی است که در صور می دهد و در آیات قرآنی از دو نفخ صور یکی برای مرگ ودیگری برای زنده کردن همگان یاد شده است.
9. در آیات قرآنی از فرشتگان به نام های ذاریات، مقسمات، زاجرات و تالیات و مانند آن ها یاد شده است.
برخی مفسران سه نام دیگر را ادعا کرده اند که فرشته اند که بعید به نظر می رسد و آن سه مورد عبارتند از:
1. رَعْد؛ برخی گفتهاند کلمه رعد در آیه «وَیُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلائِکَةُ مِنْ خِیفَتِهِ وَیُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصِیبُ بِها مَنْ یَشاءُ وَهُمْ یُجادِلُونَ فِی اللهِ وَهُوَ شَدِیدُ الْمِحالِ»[1] نام فرشته ای است که مأمور ابرهاست و ابرها را به مکان هایی که باید باران در آنجا ببارد هدایت می کند؛ ولی با توجه به اینکه تسبیح خدای سبحان عمومی است و همه مخلوقات خدا را تسبیح میکنند کلمه رعد در این آیه صدایی است که از برخورد ابرها تولید می شود.
2. قعید؛ این کلمه عربی است و یکبار در قرآن کریم آمده است. «إِذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَعَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ»[2] گفته اند مراد از قعید در این آیه فرشته ای است که گناهان انسانها را می نویسد. برخی دیگر گفته اند کلمه قعید در این آیه صفت است نه اسم و وصف فرشتگانی است که موکل انسانها هستند.
3. سکینه؛ چون در قرآن کریم آمده خدا سکینه را نازل کرد؛ برخی گفتهاند او از فرشتگان الهی است؛ ولی اینگونه نیست و به معنای لغوی آن است.
[1] . رعد، آیه13.
[2] . ق، آیه17.
fereshteh mohiti surkohi