در آیات قرآنی اسلام و ایمان گاه در یک مفهوم و گاه در دو مفهوم به کار می رود. به نظر می رسد که هر گاه اسلام یا ایمان به تنهایی به کار رود یک مفهوم را بیان می کند و هر گاه با هم به کار می روند دو مفهوم در طول یک دیگر را بیان می کنند؛ زیرا اسلام بر درجه نخست ایمان اطلاق شده است؛ زیرا بر اساس آموزه های قرآنی ایمان دارای مراتبی است که اسلام درجه نخست آن را تشکیل می دهد. از همین روست که خداوند می فرماید : یا ایها الذین آمنوا آمنوا؛ ای کسانی که ایمان آورده اید? ایمان بیاورید.(نساء آیه 136)

خداوند درآیه 14 سوره حجرات نیز می فرماید:   قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا ؛ اعراب گفتند ایمان آوردیم?. به آنان بگو شما ایمان نیاورده اید و بلکه بگویید اسلام آورده ایم.

به هر حال گاه از اسلام همان مکتب وحیانی و دین آسمانی اراده می شود که از آدم (ع) تا خاتم(ص) به آن دعوت کرده اند(آل عمران? آیات 14 و 85؛ مائده? آیه 3) و دارای شرایع بسیاری است که پیامبران اولوا العزم بدان دعوت نموده اند.(شوری? آیه 13)

گاه دیگر به معنای آغاز اسلام آوری یعنی همان شهادت گفتن است که آغاز مسلمانی است.

پس در باره ارتباط و فرق میان اسلام و ایمان باید گفت: أن الإیمان والإسلام لفظان شرعیان إذا اجتمعا  افترقا وإذا افترقا اجتمعا، فإذا جاءا فی سیاق واحد اختلف معناهما؛ ایمان و اسلام دو لفظ شرعی هستند که هر گاه با هم به کار روند دو معنا و مفهوم متفاوت را می رسانند و هر گاه جدا از هم به کار روند هر یک معنای دیگر را نیز با خود داراست. پس هر گاه با هم در یک حمله به کار می روند دارای دو معنا هستند.

fereshteh mohiti surkohi