جمعی از فرشتگان در این دنیا شاهد و ناظر اعمال ما هستند و در روز قیامت بر این نظارت و مشاهدات، گواهی و شهادت می دهند. نظارت این فرشتگان از دقّت بسیار بالایی برخوردار است که برای نمونه به این روایت اشاره می شود.

عبد الله بن موسی از پدرش موسی بن جعفر(علیهم السلام) نقل کرده است که پرسیدم: رِیحُ الْکَنِیفِ وَ الطَّیِّبِ سَوَاءٌ قُلْتُ لَا قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا هَمَّ بِالْحَسَنَةِ خَرَجَ نَفَسُهُ طَیِّبَ الرِّیحِ فَقَالَ صَاحِبُ الْیَمِینِ لِصَاحِبِ الشِّمَالِ قُمْ فَإِنَّهُ قَدْ هَمَّ بِالْحَسَنَةِ فَإِذَا فَعَلَهَا کَانَ لِسَانُهُ قَلَمَهُ وَ رِیقُهُ مِدَادَهُ فَأَثْبَتَهَا لَهُ وَ إِذَا هَمَّ بِالسَّیِّئَةِ خَرَجَ نَفَسُهُ مُنْتِنَ الرِّیحِ فَیَقُولُ صَاحِبُ الشِّمَالِ لِصَاحِبِ الْیَمِینِ قِفْ فَإِنَّهُ قَدْ هَمَّ بِالسَّیِّئَةِ فَإِذَا هُوَ فَعَلَهَا کَانَ لِسَانُهُ قَلَمَهُ وَ رِیقُهُ مِدَادَهُ فَأَثْبَتَهَا عَلَیْهِ؛ آیا دو ملک رقیب و عتید، از گناهان، وقتی بنده، اراده انجام آن را دارد و از حسنه آگاهی دارند؟ حضرت فرمود: بوی مستراح وعطر یکی است؟ عرض کردم: خیر. فرمود: وقتی بنده، قصد کار نیک می کند از او بوی خوشی صادر می شود. پس ملک سمت راست به ملک سمت چپ می گوید: برخیز (برو) این شخص، قصد کار نیک کرده است. وقتی آن کار را انجام دهد، ملک (راستی) با زبانش که به منزله قلم و آب دهانش که به منزله جوهر است آن را ثبت می کند و زمانی که قصد کار بد کند بوی بدی از او صادر می شود. پس سمت چپی به [ملک] سمت راستی می گوید: توقف کن که او اراده کار بد و گناه کرده است و وقتی آن را انجام داد، آن را با زبانش که همچون قلم است و آب دهانش که بسان مرکّب است برای آن فرد ثبت می کند.[1]

همین نظارتها در روز قیامت آشکار خواهد شد، قرآن کریم در این باره می فرماید: (( وَ جاءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهیدٌ))؛[2] و هر انسانی [به محشر] می آید، در حالی که فرشته ای او را (به داد الهی) می راند و گیاهی همراه اوست.

یعنی روز قیامت، هر انسانی در پیشگاه عدل الهی حاضر می شود؛ در حالی که در کنار او هم فرشته ای است که او را به محشر سوق می دهد و هم فرشته ای است که شاهد کارهای انجام شده اوست.[3]

در سائق و شهید، احتمالاتی است؛ از جمله گفته اند: سائق فرشتة نویسنده حسنات؛ و شهید، فرشتة نویسندة سیئات است... فرشته اول، مانع فرار و فرشته دوم مانع انکار است.[4]

پی نوشت:

[1]. وسائل الشیعه، حر عاملی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ چهارم، 1391 ق، (20 جلدی)، ج1، ص41، و 42، ح 3.

[2]. ق / 21.

[3]. تفسیر نمونه، ج22، ص259.

[4].المیزان، جلد 18، ص379.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 170 .

fereshteh mohiti surkohi